Περί Τρέλας: Μεγάλοι Λογοτέχνες που υπέφεραν από ψυχικές ασθένειες. 4)

Περί τρέλας των Scott & Zelda Fitzgerald

Η Zelda Fitzgerald υπήρξε συγγραφέας, γνωστό μέλος της αμερικάνικης κοσμικής κοινωνίας και σύζυγος του συγγραφέα F. Scott Fitzgerald. Γεννημένη στην Alabama το 1900 έγινε γνωστή μέσα από τη θυελλώδη σχέση της με τον σύζυγό της.

Εξαιτίας της παράφορης ζήλιας που έτρεφε για τη δόξα του Scott, η Zelda επιθυμούσε απεγνωσμένα να αναπτύξει ένα ταλέντο εντελώς δικό της. Όντας επιρρεπής στον ψυχαναγκασμό, απέκτησε εμμονή με το μπαλέτο. Τόσο η πολύωρη εξάσκησή της στον χορό όσο και η αδιαφορία του συζύγου της, την εξουθένωσαν πνευματικά και σωματικά.

Το 1930 η Zelda εισήχθηκε σε σανατόριο στη Γαλλία, όπου και διεγνώσθει ως σχιζοφρενής. Σήμερα, η πιο πιθανή διάγνωση είναι πως υπήρξε διπολική. Μετά από 15 μήνες εγκλεισμού, επέστρεψε στο πατρικό της. Όταν ο πατέρας της πέθανε, η ψυχική της υγεία άρχισε ξανά να κατρακυλάει. Στις αρχές του 1932 βρέθηκε ξανά στο φρενοκομείο. Κατά τα χρόνια της ασθένειάς της, η Zelda απασχολούσε τον εαυτό της ζωγραφίζοντας και γράφοντας.

Το 1948, 8 χρόνια μετά το θάνατο του Scott, βρήκε το θάνατο σε πυρκαγιά του νοσοκομείου που είχε πάει για να κάνει θεραπεία με ηλεκτροσόκ.



Ο Francis Scott Fitzgerald (1896-1940) ήταν γνωστός Αμερικάνος συγγραφέας. Το γνωστότερό του έργο είναι Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ. Ο ίδιος δεν υπέφερε από κάποια ψυχική ασθένεια, μα ο βασανισμός της συζύγου του, Zelda, από σχιζοφρένεια τον επηρέασε βαθύτατα ως άνθρωπο και ως συγγραφέα.

Στην αρχή της διάγνωσης, ο Scott είχε αποδεχτεί πως η γυναίκα του ήταν σχιζοφρενής. Αργότερα, ωστόσο, αντιστάθηκε στην ιδέα πως η αρρώστια της συνεπαγόταν κάποια ψύχωση. «Προτιμώ η Zelda να είναι μια λογική μυστικίστρια, παρά μια τρελή πραγματίστρια», είχε πει στον γιατρό της συζύγου του.

Παρ’ όλα αυτά, ο Scott Fitzgerald σήμερα για πολλούς είναι υπόλογος για την κατάσταση της Zelda. Οι απιστίες του (οι οποίες συχνά ήταν αμοιβαίες), τα μεταγαμιαία συμβόλαια που την ανάγκαζε να υπογράψει και το αίσθημα ανασφάλειας που της προκαλούσε διαρκώς, την έφερναν στα άκρα. Η Zelda συχνά τον κατηγορούσε για λογοκλοπή, ενώ είναι πιθανό εκείνος να χρησιμοποιούσε τη σχιζοφρένεια της για να γίνει ο ίδιος γνωστός.

Το μόνο που είναι σίγουρο, είναι πως το ζεύγος Scott και Zelda Fitzgerald, μέσα στην αναγνώριση, τη δόξα, τις εμμονές, τη ζήλια και την αρρώστια, είχε αναπτύξει μια φλογερή και έντονη σχέση, γνωστή σε εμάς μέσα από τις πλέον διαδεδομένες επιστολές τους.

Περί τρέλας του Antonin Artaud



Ο Antonin Artaud υπήρξε Γάλλος ποιητής, δοκιμιογράφος και δραματουργός και έζησε κατά την περίοδο 1886-1948. Στην ηλικία των τεσσάρων ετών προσβλήθηκε από μηνιγγίτιδα, γεγονός που τον κατέστησε οξύθυμο και νευρικό κατά την εφηβεία του. Επιπλέον, υπέφερε από νευραλγία, τραύλισμα και σοβαρές κρίσεις κατάθλιψης. Για να περιθάλψουν τον γιό τους, οι γονείς του Antonin τον έκλεισαν σε σανατόριο, όπου και έμεινε για πέντε χρόνια. Πριν την απόλυσή του, ο διευθυντής του σανατορίου του συνταγογράφησε όπιο, στο οποίο ο Antonin εθίστηκε αργότερα στη ζωή του.

Το 1936 ο Artaud ταξίδεψε στο Μεξικό. Εκεί, γνώρισε και μελέτησε τους ιθαγενείς και κατέγραψε τις συμπεριφορές τους σε ένα δοκίμιο (Voyage to the Land of the Tarahumara), το οποίο περιλάμβανε σαφείς αναφορές στο υπερφυσικό, όπως άλλωστε και τα ποιήματά που συνέταξε προς το τέλος της ζωής του.

Όταν επέστρεψε στη Γαλλία, ένα χρόνο αργότερα, απέκτησε ένα ξύλινο μπαστούνι. Ο Artaud ήταν πεπεισμένος πως η «ράβδος» αυτή ήταν ιερό κειμήλιο της ιρλανδικής εκκλησίας. Ανέθεσε στον εαυτό του την αποστολή να επιστρέψει τη ράβδο στον ιδιοκτήτη της, τον πολιούχο της Ιρλανδίας, Άγιο Πατρίκιο. Μόλις, όμως, έφτασε στο Δουβλίνο, οι ιρλανδικές αρχές τον συνέλαβαν ως «ανεπιθύμητο ξένο» και τον έστειλαν στη Γαλλία. Κατά τη διαδρομή, ο Artaud πίστεψε πως δύο μέλη του πληρώματος θέλησαν να τον δολοφονήσουν, και για το λόγο αυτό αντεπιτέθηκε. Στο λιμάνι της Γαλλίας, οι γαλλικές αρχές τον «υποδέχτηκαν» με ζουρλομανδύα.

Οι γιατροί θεώρησαν πως τα μαγικά ξόρκια του Artaud, οι αστρολογικοί χάρτες και τα «τρομακτικά» σκίτσα του αποτελούσαν συμπτώματα της ψυχικής του διαταραχής. Έτσι, τον υπέβαλαν σε συνολικά 58 ηλεκτροσόκ. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Antonin, ο Artaud πέθανε το 1939 και ο Antonin Nalpas κατέλαβε το σώμα του, εφόσον έκτοτε υπέγραφε τα γράμματά του με αυτό το όνομα.

Στα γράμματα προς τον γιατρό και φίλο του και τη μητέρα του [16], αναφέρει με σιγουριά πως «υπάρχει κάτι το θαυματουργό στη ζωή του, το οποίο εξηγεί τη συμπεριφορά του και τις ηθικές του ανησυχίες πολύ καλύτερα απ’ όλες τις ιατρικές κατηγοριοποιήσεις, όπου κάποιοι θέλουν να τις εντάξουν». Ζήταγε απεγνωσμένα τον τερματισμό της κάθε θεραπείας του. «Για να δουλέψω και να υλοποιήσω το έργο μου, πρέπει να είμαι ελεύθερος», υποστήριζε. «Σε ένα Άσυλο Ανιάτων, δεν μπορείς ούτε να σκεφτείς, ούτε να γράψεις».

Ο Antonin Artaud πέθανε το 1948 σε ηλικία 51 ετών, μόνος στην ψυχιατρική κλινική, κρατώντας το παπούτσι του.

Περί τρέλας του Franz Kafka



Ο Franz Kafka γεννήθηκε το 1883 στην στην Πράγα της τότε Αυστρο-ουγγαρίας (σημερινή Τσεχία) και η ζωή του υπήρξε δυστυχής. Οι περισσότερες πληροφορίες για την προσωπική του ζωή βγήκαν στην επιφάνεια μετά το θάνατό του, το 1923. Τα σημαντικότερα από τα ‘έργα του έμειναν ανέκδοτα κατά τη διάρκεια της ζωής του, αφήνοντάς τον αφανή και δίχως την αναγνώριση που άξιζε. Τα έργα αυτά είναι «Η Μεταμόρφωση», «Η Δίκη» και «Ο Πύργος».

Υπέφερε από φυματίωση, από την οποία και πέθανε πριν κλείσει τα 41 του χρόνια. Βασική, όμως, πηγή των βασάνων του ήταν μάλλον η διαταραγμένη ψυχική του υγεία, παρά η σωματική. «Ο ύπνος είναι το πιο αθώο πλάσμα και ο άυπνος το πιο ένοχο», έγραφε ο Kafka στο ημερολόγιό του, αναφερόμενος στην αϋπνία από την οποία υπέφερε. Γνώριζε, όμως, πως η πνευματική του κατάσταση ήταν αυτή που έδωσε μορφή στη ζωή του και στο έργο του. Αντιμετώπιζε την αϋπνία του τόσο ως επίθεση κατά της υγείας του όσο και ως αγωγό της ευφυΐας του.

Ιατρικές αναφορές και έρευνες υποστηρίζουν την ύπαρξη σύνδεσης ανάμεσα στην αϋπνία και πολλές πνευματικές διαταραχές ή διαταραχές της προσωπικότητας. Η σύνθεση της προσωπικότητας του Kafka δείχνει έναν «ανασφαλή, εύθραυστο, αγχώδη και καταθλιπτικό άνθρωπο, με παραμορφωμένη και ασταθή εικόνα για τον εαυτό του, με μια μελαγχολική σχέση με τους συγγενείς, τους φίλους και τις γυναίκες. Έναν άνθρωπο, δηλαδή, με αυτοκαταστροφικές τάσεις, που βιώνει μια κατάσταση αποξένωσης από τον έξω κόσμο».

Τα παραπάνω παθολογικά χαρακτηριστικά του Kafka, οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε και οι διαπροσωπικές του σχέσεις, έχουν οδηγήσει τους ειδικούς στο συμπέρασμα πως ο μεγάλος συγγραφέας πιθανώς έπασχε από Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder). Εμείς, ως σύγχρονοι αναγνώστες, καλούμαστε έναν αιώνα μετά να δώσουμε σε αυτόν τον συγγραφέα την αναγνώριση που του άξιζε και που ποτέ δεν αισθάνθηκε.

Πηγή: artic